تصرف عدوانی به زبان ساده یعنی اینکه کسی بدون اجازه و به زور ملک یا زمین دیگری را تصرف کند و از آن استفاده کند.
برای اینکه تصرف عدوانی اتفاق بیفتد، چند شرط لازم است: اول اینکه مال مورد تصرف باید غیرمنقول باشد، یعنی زمین، خانه، مغازه و امثال آن. دوم اینکه تصرف باید بدون رضایت مالک باشد. سوم اینکه متصرف باید با علم و آگاهی به اینکه مال متعلق به دیگری است، آن را تصرف کند.
همچنین، لازم به ذکر است که در دعاوی تصرف عدوانی، خواهان موظف است سبق تصرف خود را به اثبات برساند و نشان دهد که خوانده بدون اجازه، ملک را تصرف کرده است. همچنین، عدوانی بودن این تصرف باید با ارائه شواهد معتبر تأیید شود.
معیار | نوع | ویژگیها |
از نظر ماهیت | تصرف عدوانی حقوقی | بدون سوء نیت؛ متصرف ممکن است ناآگاه باشد. مالک میتواند از طریق دادگاه درخواست رفع تصرف کند. |
از نظر ماهیت | تصرف عدوانی کیفری | با سوء نیت؛ متصرف آگاهانه اقدام کرده و قصد ضرر رساندن به مالک را دارد. ممکن است به حبس محکوم شود. |
از نظر نحوه تصرف | تصرف عدوانی مادی | با اعمال فیزیکی و مادی، مانند ساخت و ساز یا ورود غیرمجاز به ملک. |
از نظر نحوه تصرف | تصرف عدوانی قانونی | با سوء استفاده از ابزارهای قانونی، مانند جعل اسناد یا فریب مالک برای گرفتن وکالت. |
مهلت شکایت تصرف عدوانی، چه از نوع کیفری و چه حقوقی، یک سال از تاریخ وقوع تصرف است. به این معنی که اگر کسی ملک شما را به صورت عدوانی تصرف کند، شما یک سال از زمانی که متوجه تصرف غیرقانونی شدهاید فرصت دارید تا به مراجع قضایی شکایت کنید. مشابه این موضوع در طلاق نیز وجود دارد که اگر زوجین بخواهند فرآیند طلاق را آغاز کنند، باید به مهلتهای قانونی و حقوقی توجه داشته باشند. در این زمینه، کمک گرفتن از یک وکیل طلاق میتواند بسیار مفید باشد. وکیل طلاق با آگاهی از قوانین مربوط به طلاق و مراحل قانونی، به شما کمک میکند تا پروندهتان را به درستی پیش ببرید.
در مواردی که اقدام به تصرف عدوانی صورت گرفته باشد، قانون برای پیگیری و رفع این موضوع مهلتها و شرایط خاصی تعیین کرده است. اگر شکایت شما در مورد تصرف عدوانی کیفری منجر به صدور حکم محکومیت متصرف شود، اجرای حکم باید ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ انجام گیرد. در غیر این صورت، حکم از اعتبار ساقط شده و نیاز به اخذ حکم جدید از دادگاه خواهد بود. همچنین، در شرایطی که اقدام به تصرف عدوانی به شکل مستمر ادامه داشته باشد، مهلت شکایت از تاریخ آخرین اقدام متصرف محاسبه میشود و این موضوع میتواند تأثیر مهمی در روند پیگیری قانونی داشته باشد.
مجازات تصرف عدوانی بسته به نوع آن (حقوقی یا کیفری) متفاوت است. در تصرف عدوانی حقوقی، مجازات به صورت رفع تصرف و اخراج متصرف از ملک است. به این معنی که دادگاه با صدور حکم، متصرف را مکلف میکند که ملک را تخلیه کرده و به مالک تحویل دهد. همچنین در صورتی که متصرف به ملک خسارتی وارد کرده باشد، موظف به جبران آن نیز خواهد بود.
اما در تصرف عدوانی کیفری، علاوه بر رفع تصرف، متصرف به مجازات حبس نیز محکوم میشود. طبق ماده 690 قانون مجازات اسلامی، مجازات تصرف عدوانی کیفری، حبس از یک ماه تا یک سال است. همچنین اگر متصرف پس از رفع تصرف و اجرای حکم دادگاه، دوباره اقدام به تصرف ملک کند، به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد. البته قاضی با توجه به شرایط و اوضاع و احوال مورد، میتواند در مجازات متصرف تخفیف قائل شود یا حتی او را از مجازات معاف کند.
برای شکایت “تصرف عدوانی”، چه از نوع حقوقی و چه کیفری، باید مدارکی را به مرجع قضایی ارائه دهید که نشان دهنده مالکیت شما بر ملک و تصرف غیرقانونی آن توسط شخص دیگر باشد.
تصرف عدوانی کیفری در مال مشاع زمانی رخ میدهد که یکی از شرکای یک ملک مشاع، به صورت غیرقانونی و با سوء نیت، سهم سایر شرکا را تصرف کرده و مانع استفاده آنها از ملک شود. به عبارت دیگر، شریک متصرف با علم و آگاهی به حقوق سایر شرکا، عملی را انجام میدهد که موجب سلب حق استفاده آنها از ملک مشاع میشود. برای مثال، اگر یکی از شرکای یک زمین کشاورزی، کل زمین را به طور انحصاری تصرف کرده و به سایر شرکا اجازه کشت و کار ندهد، مرتکب تصرف عدوانی کیفری شده است.
در تصرف عدوانی کیفری در مال مشاع، علاوه بر عنصر مادی (تصرف غیرقانونی ملک)، عنصر معنوی (سوء نیت) نیز وجود دارد. یعنی متصرف با علم و آگاهی به اینکه ملک مشاع است و سایر شرکا در آن حق دارند، اقدام به تصرف غیرقانونی میکند. مجازات تصرف عدوانی کیفری در مال مشاع، طبق ماده 690 قانون مجازات اسلامی، حبس از یک ماه تا یک سال است. علاوه بر این، دادگاه متصرف را مکلف به رفع تصرف و استرداد ملک به سایر شرکا نیز میکند. علاوه بر این موارد که ذکر شد،لازم به ذکر است که در مورد تصرف عدوانی کیفری در مال مشاع، هر یک از شرکا میتوانند به طور مستقل از متصرف شکایت کنند.
انرژی گرفته با ❤ از تیم طراحی سایت تابان شهر